درس اول
فعل ماضی : فعل ماضی از یک ریشه (ماده ، بن ) به علاوه تعدادی «ضمیر» ساخته می شود. صرف فعل ماضی :
|
|
مفرد
|
مثنی
|
جمع
|
غایب مذکر
|
ذَهَبَ
|
ذهبا
|
ذهبوا
|
مؤنث
|
ذَهَبَتْ
|
ذهبتا
|
ذَهَبْنَ
|
مخاطب مذکر
|
ذَهبتَ
|
ذهبتا
|
ذهبتم
|
مؤنث
|
ذَهَبتِ
|
ذهبتما
|
ذَهبتُنَّ
|
متکلم ( ذهَبْتُ - ذَهَبْنا)
|
فعل مضارع : فعل مضارع ، علاوه بر ریشه و ضمیر تعدادی علامت دیگر هم دارد صرف فعل مضارع :
|
|
مفرد
|
مثنی
|
جمع
|
غایب مذکر
|
یَذهبُ
|
یَذهبانِ
|
یذهبون
|
غایب مؤنث
|
تَذهبُ
|
تَذهبانِ
|
یَذهَبْنَ
|
مخاطب مذکر
|
تَذهَبُ
|
تَذهبانِ
|
تَذهبون
|
مخاطب مؤنث
|
ذتَذهبینَ
|
تَذهبانِ
|
تَذهَبنَ
|
متکلم ( اذْهَبُ – نَذْهبُ)
|
فعل امر : در فعل امر، حروف مضارع پوشانده شده و به جای آن یک حرف «ا» گذاشته می شود و حرف «نون» نیز جز صیغه مؤنث جمع حذف می شود . صرف فعل امر
|
|
مفرد
|
مثنی
|
جمع
|
غایب مذکر
|
_
|
_
|
_
|
غایب مؤنث
|
_
|
_
|
_
|
مخاطب مذکر
|
اِذْهَبْ
|
اِذهَبا
|
اِذهَبوا
|
مخاطب مؤنث
|
اِذهَبی
|
اِذهَبا
|
اِذهبنَ
|
متکلم ( _ _ )
|
همزه فعل امر در بعضی از فعل ها کسره (-ِ) و در بعضی از فعل ها ضمه (-ُ) دارد. مانند اذْهَبْ – اِجْلِسْ – اُکْتُبْ اگر حرف دوم اصلی مضارع (عین الفعل ) ضمه (-ُ) داشته باشد همزه امر نیز ضمه (-ُ) خواهد داشت در غیر این صورت کسره (-ِ) خواهد داشت. هر گاه حرف «لا» مقابل فعل های مضارع مخاطب قرار گیرد، تنها در پی تغییر دادن آخر فعل است. صرف فعل نهی :
|
|
مفرد
|
مثنی
|
جمع
|
غایب مذکر
|
_
|
_
|
_
|
غایب مؤنث
|
_
|
_
|
_
|
مخاطب مذکر
|
لاتَذهَبْ
|
لاتَذهبا
|
لاتَذهبوا
|
مخاطب مؤنث
|
لاتَذهبی
|
لاتَذهبا
|
لاتَذهبنَ
|
متکلم ( _ _ )
|
ضمیر- اسم اشاره – صرف ضمیرها
|
|
مفرد
|
مثنی
|
جمع
|
غایب مذکر
|
هو
|
هما
|
هم
|
غایب مؤنث
|
هی
|
هما
|
هُنَّ
|
مخاطب مذکر
|
انتَ
|
انتما
|
انتم
|
مخاطب مؤنث
|
انتِ
|
انتما
|
انتُنَّ
|
متکلم ( أنا - نحنُ )
|
روش ساختن فعل امر حاضر:
|
فعل امر حاضر از مضارع مخاطب می سازیم و برای این کار 4 عمل انجام می دهیم: 1. حرف (ت) را از سر مضارع مخاطب بر می داریم 2. در صورت نیاز بر سر فعل همره (ا) می آوریم ( درصورتی به همزه نیاز داریم که بعد از حذف «ت» فعل با سکون شروع شود) 3. به این همزه( ا) حرکت می دهیم اگر حرف اصلی دوم فعل ضمه «-ُ» داشته باشد به این همزه نیز ضمه «-ُ» میدهیم در غیر این صورت کسره می دهیم. 4. ضمه «-ُ» یا نون را از آخر فعل حذف می کنیم (غیر از صیغه جمع مؤنث) مانند: تذهَبُ --> ذْهبُ --> اذهبُ--> اذْهبُ--> أذهَبْ تُجلسانِ --> جْلسان --> اجْلسان --> اجْلسانِ --> اجْلسا تکتُبونَ --> کْتُبونَ --> اکتُبونَ --> اُکْتبونَ --> اُکتُبوا تذْهبنَ-->ذْهبینَ --> اذْهبینَ --> اذْهبینَ --> اذْهبی تُعَجّلونَ --> عَجّلونَ به همراه «ا» نیازی نیست --> عجّلوُا
|
وزن :
|
اغلب کلمات عربی غالباً سه حرف اصلی دارند. برای پیدا کردن وزن هر کلمه در عربی به جای حروف اصلی آن کلمه به ترتیب (ف) ، (ع) ، (ل) قرار می دهیم و بقیه حروف را عیناً در وزن می آمدیم و حرکت سکون همه حروف را نیز عیناً در وزن می نویسیم. کَتَبَ --> فَعَلَ نکْتُبُ--> یَفْعُلُ اَکْتُبْ --> اُفْعُلْ نأصر --> فاعل عَلِمَ --> فَعِلَ یَذْهَبُ --> یَفْعلُ اِجْلِسْ --> افْعِلِ منصور --> مفعول بَعُدَ --> فَعُلَ یَجْلِسُ --> یَفْعِلُ اذهَبْ --> افْعل شَهید --> فَعیل
|
جمله اسمیه : جمله ای است که غالباً با اسم شروع می شود و دو رکن دارد.
|
ا. مبتدا 2. خبر مبتدا :اسمی است که غالباً در ابتدای جمله می آید و درباره آن خبری می دهیم. مانند : الطّالبُ در جلمه : الطّالبُ جالسٌ خبر : کلمه یا کلماتی است که غالباً بعد از مبتدا می آید و معنی جمله را کامل می کند و درباره مبتدا خبر می دهد. مانند : جالس در جمله الطّالبُ جالسٌ مبتدا و خبر هر دو مرفوع هستند (رفع می گیرند) علامت رفع غالباً (-ُ یا –ٌ ) است. مانند :الطّالبُ(مبتدا) جالسٌ(خبر)
|
جمله فعلیه : جمله ای است که غالباً با فعل شروع می شود و دو رکن دارد :
|
1. فعل 2. فاعل فاعل : اسمی است که کار انجام می دهد. فاعل نیز مانند مبتدا و خبر مرفوع است. (رفع می گیرد) مانند : جلس الطّالبُ علی الکرسیّ . در بعضی از جمله های فعلیه علاوه بر فعل و فاعل ، مفعول هم وجود دارد. مفعول کلمه ای است که کاربر آن واقع می شود. مفعول منصوب است (نصب می گیرد) علامت نصب غالباً (-َ یا –ً ) است. کَتبُ(فعل) الطالبُ(فاعل) رسالةً (مفعول)
|
تقسیم اسم به مفرد و مثنی وجمع :
|
اسم مفرد :کتاب ، قَلَم، محفَظة، مَدْرسة اسم مثنی : انِ : کتابانِ ، قلمانِ ، محفظتانِ ، مدرستانِ اسم مثنی : ین : کتابَیْنِ، قلَمینِ ، محفظتینِ ، مدرستینِ اسم مذکر : ونَ : معلّم --> معلّمونَ ، مؤمن --> مؤمنونَ اسم مذکر : ین َ : معلّم --> معلّمین َ ، مؤمن--> مؤمنینَ اسم جمع مؤنث : ات : معلّمة --> معلّمات، مؤمنة --> مؤمنات اسم جمع مکسر : معلمة --> معلمات ، مؤمنه --> مؤمنات مکسر : نشانه خاصی ندارد : مانند : کتاب --> کتُبُ ، مدْرسة --> مدارِس
|